Manastir Gračanica i Draganac - jednodnevni izlet

Manastir Gračanica se nalazi kraj Lipljana na Kosovu i jedan je od poslednjih monumentalnih zadužbina kralja Milutnina. Izgrađen je na ruševinama nekadašnje Crkve Presvete Bogorodice. Završen 1321.godine i posvećen je Uspenju Presvete Bogorodice. Kroz istoriju postao je veoma važno kulturno utočište, a od nekadašnjeg manastirskog kompleksa danas je sačuvana samo crkva. 

Ideja o izgradnji manastira zasniva se na narodnom predanju, po kojem je kralj Milutin zaspao pred bitku na reci Gračanki, pa mu se javio anđeo Gospodnji rekavši mu da će pobediti i da iz zahvalnosti Gospodu, za pomoć koja mu je pružena, treba da podigne crkvu čiji će mu se oblik prikazati. Probudivši se, kralj je na nebu ugledao beli oblak koji je imao oblik crkve. Pošto pobedi u tom boju, odmah pozva najbolje majstore – graditelje i naredi im da započnu gradnju nebesne crkve, kakvu je video na nebu. 

Po narodnom predanju manastir je zadužbina Svetog kneza Lazara iz XIV veka, a naziv nosi po njegovoj ćerki Dragani. 

Nalazi se na valovitim brdima okružen šumom, u Kosovskopomoravskom okrugu, u blizini srednjovekovne tvrđave Novo Brdo i grada Gnjilane. Manastir Draganac, pored ne malo manastira koji postajali u njegovoj blizini od srednjeg veka Buzovik (Binač), Ubožac, Tamnica (Rečane), Sveti Jovan (Berivojce), Vaganeš, Sveti Spiridon (kod Prilepca), Sveta Bogorodica (Boževce), Sveta Varavara (Kmetovce), Sveti Luka u Krajnjem Delu, Sveti Arhangeli Mihailo i Gavrilo i Sveti Đorđe u Trpezi (kod Vitini), manastir u Leštaru … danas je jedini živi opštežiteljni manastir u istočnom Kosovu, kao takav i jedina veza sa starinskim predanjem u molitvi i službi kakva je postojala vekovima unazad, što je značajno, posebno imajući u vidu najnovije sukobe iz 1999.godine. Najstariji sačuvani dokument sa pominjanjem manastira Draganac je Ravanička povelja iz 1381. Vrlo je verovatno daje manastir i ranije postojao i da je obnovljen za mnoge pravoslavne askete koji su bežali iz vizantijskog carstva pred najezdom Turaka muslimana iz Grčke i Male Azije u još uvek slobodnu hrišćansku Srbiju.